سه نوع گواتروژن در غذاها یافت می شود مثل گواترین ها در سبزیجات کروسیفروس، تیوسیانات و فلاونوییدها. اگر بیش از اندازهمصرف بشن گواتروژن ها می توانند عمل تیرویید را مختل کنند.
اگر مشکل تیروییدی دارید حتما اسم گواتروژن ها را شنیدید.
حتی شنیدید که بعضی از غذاها به خاطر وجود اون ها باید منع شود.
حالا واقعا گواتروژن ها انقدر که میگن مضر هستند و باید مصرفشون محدود بشه؟!
گواتروژن ها چی هستند؟
گواتروژن ها ترکیباتی هستند که عملکرد طبیعی غده تیرویید تداخل دارند، در واقع تولید هورمون های مورد نیاز بدن توسط غده تیروییدبرای عملکرد متابولیک طبیعی تداخل دارند.
ارتباط بین گواتروژن و عملکرد غده تیرویید اولین بار در سال ۱۹۲۸ مشخص شد، زمانی که محققان دیدن غده تیرویید با مصرف کلم خامبزرگ شده ( گواتر).
این یافته نشان داد که ترکیباتی در بعضی از سبزیجات هست که وقتی در مقادیر زیاد مصرف شود میتواند بر عملکرد تیرویید تاثیرداشته باشه.
انواع گواتروژن های یافت شده در غذا:
سه نوع اصلی گواتروژن وجود دارد:
۱.گواترینها
۲.تیوسیانات
۳.فلاونوییدها
گواترین ها و تیوسیانات ها زمانی تولید میشن که گیاهان آسیب دیدن مثل بریدن و جویدن. فلاونوییدها به صورت طبیعی در بسیاری ازغذاها وجود دارند. مثل رزوراترول در شراب قرمز و کاتچین در چای سبز.
فلاونوییدها به عنوان آنتی اکسیدان های سالم شناخته میشن ولی بعضی از آن ها توسط باکتری های گوارشی به ترکیبات گواتروژنیکتبدیل میشن
گواتروژن ها میتونن مشکلات تیروییدی ایجاد کنند.
۱.بلوک کردن ید: گواتروژن ها ممکنه از ورود ید به غده که برای تولید هورمون های تیروییدی لازم هست جلوگیری کنند.
۲.تداخل با TPO: آنزیم تیرویید پراکسیداز ید و به اسیدآمینه تیروزینی وصل می کند که باهم پایه هورمون تیرویید را تشکیل می دهند.
۳.کاهش TSH: گواتروژن ها با هورمون محرک تیروییدی TSH تداخل دارند، که کمک می کنه غده تیرویید هورمون تولید کند.
زمانی کهعملکرد غده تیرویید مختل بشه، در تولید هورمون هایی که متابولیسم و تنظیم می کنند مشکل پیدا می کنه.
این میتونه باعث مشکلاتی در کنترل دمای بدن، ضربان قلب، تولید پروتئین ، سطوح کلسیم خون ومصرف کربوهیدرات و چربی در بدنبشود.
بدن با افزایش تولید TSH تا اندازه ای کمبود تولید هورمون تیروییدی را جبران می کند که غده تیرویید را مجبور به تولید بیشتر هورمونمی کند.
با این وجود، تیرویید به خوبی به TSH پاسخ نمی دهد. برای جبران با تولید بیشتر سلول های تیروئید جبران می کنه که باعث بزرگی غدهتیرویید می شود.
گواتر می تونه باعث احساس تنگی در گلو، خشکی، سرفه شود، و تنفس و بلع و سخت کند.
اگر تیرویید به اندازه کافی هورمون تولید نکنه می تواند باعث کاهش عملکرد ذهنی، بیماری قلبی، افزایش وزن، چاقی، اختلالات تکاملی وشکستگی استخوان شود.
کدام غذاها حاوی بیشترین گواتروژن ها هستند؟
انواعی از سبزیجات، میوه ها، گیاهان نشاسته ای، و غذاهای حاوی سویا حاوی گواتروژن هستند.
سبزیجات کروسیفروس:
کلم برگ چینی
بروکلی
جوانه بروکسل
کلم
گل کلم
کلم برگ
ترب کوهی
کلم پیچ
کلم قمری
سبزی خردل
تخم شلغم
شلغم
میوه و سبزیجات نشاسته ای:
شاخه های بامبو
کاساوا
ذرت
لوبیای لیما
بذرکتان
ارزن
هلو
بادام زمینی
گلابی
توت فرنگی
سیب زمینی شیرین
غذاها با پایه سویا:
خمیر سویا
تمپه
ادامامه
شیر سویا
حالا چطوری تاثیر گواتروژن ها را کم کنم؟
اگر تیرویید کم کار دارید و یا نگران گواتروژن ها هستید، چند را ساده هست که با استفاده از آن میتوانید ریسک اثرات منفی را کم کنید.
رژیم غذایی متنوع داشته باشید
سبزیجات را بپزید به جای این که خام بخورید
سبزیجات و بلانچ کنید و بعد فریز کنید
سیگار نکشید
دریافت ید و سلنیوم را افزایش دهید.
دکتر شهره قاضی زاهدی
دکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی
اینستاگرام: drzahedi_diet